در صورتی که در اجرای مقررات مالیاتی و اعمال حاکمیت دولت، اختلافاتی بین مؤدّی و دولت پدید آید، به این اختلافات طبق مقررات خاصی در سازمان امور مالیاتی کشور رسیدگی می شود.
برای این منظور مودیان می توانند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ، شخصاً و یا از طریق وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتباً تقاضای رسیدگی مجدد نمایند تا مراتب برای رسیدگی به هیأت های حل اختلافات مالیاتی ارجاع گردد.
از مشتریان محترم دعوت می شود برای بهره مندی از خدمات تخصصی و مشاوره ای نوین شرکت در زمینه “فرایند ارایه درخواست رسیدگی و نحوه پیگیری اعتراضات مالیاتی در مراجع قانونی ذیربط”، با کارشناسان ما تماس حاصل نمایند.
آشنایی با مراجع و مراحل رسیدگی اداری به اختلافات مالیاتی
- مرحله اول چرخه دادرسی مالیاتی: رئیس اداره امور مالیاتی مربوطه
- مرحله دوم رسیدگی مالیاتی: هیات حل اختلاف مالیاتی
- مرحله سوم دادرسی مالیاتی: شورای عالی مالیاتی
- مرحله چهارم رسیدگی مالیاتی: هیات سه نفری وزارت اقتصاد
- مرحله پنجم چرخه دادرسی مالیاتی: دیوان عدالت اداری
انواع رسیدگی مالیاتی
رسیدگی مالیاتی به ۲ نوع زیر تقسیم می‌شود:
- رسیدگی مالیات عملکرد: رسیدگی مالیاتی در واقع همان رسیدگی مالیات عملکرد است که مودیان طبق آن موظف هستند اظهارنامه خود را تنظیم و برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. سازمان امور مالیاتی نیز طی یک سال به اظهارنامه شما رسیدگی می‌کند و در مرحله بعدی، برگه دعوت رسیدگی اسناد را جهت حضور در جلسه رسیدگی برای شما می‌فرستد.
- رسیدگی مالیات بر ارزش افزوده: رسیدگی مالیات بر ارزش افزوده بر خلاف رسیدگی مالیات عملکرد، بازه ده ساله دارد و ممیزان مالیاتی ممکن است دفاتر، اسناد و مدارک چندین سال را همزمان از شما بخواهند که در این صورت موظف هستید در زمان تعیین شده تمامی مدارک خود را به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنید. از این رو بدیهی است که رسیدگی به مالیات بر ارزش افزوده کمی طولانی و زمان‌بر باشد.
کمترین زمان رسیدگی مالیاتی چقدر است؟
انجام مراحل رسیدگی مالیاتی در کمترین زمان ممکن، بستگی به نوع دفاع مودی از اظهارنامه و پرونده مالیاتی خود دارد. اگر مودی بتواند با استناد به قوانین مالیاتی، مراجع رسیدگی به شکایت را قانع کند، پرونده مالیاتی او به سرعت به اتمام می‌رسد. البته سرعت بخشیدن به رسیدگی مالیاتی، مهارت مشاوران مالیاتی را می‌طلبد؛ زیرا این افراد به تمامی قوانین مسلط هستند و می‌توانند روند پرونده را به نفع شما به اتمام برسانند. در این زمینه شرکت کاوش گویا ارقام با پشتوانه سال ها تجربه اجرایی در این زمینه و حضور کارشناسان و مشاوران خبره، آماده هرگونه همکاری با متقاضیان و مشتریان گرامی می باشد.
مراجع حل اختلاف مالیاتی
اگر در اجرای مقررات مالیاتی و اعمال حاکمیت دولت اختلافاتی بین مؤدّی و دولت پدید آید، به این اختلافات طبق مقررات خاصی که ذیلاً به آن می پردازیم، رسیدگی می شود.
ناگفته نماند که تشخیص در آمد مشمول مالیات و تعیین مالیات طبق مقررات قانون مالیاتهای مستقیم به‌عهده‌ی سازمان امور مالیاتی کشور است.
در مواردی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مؤدّی ابلاغ می شود، چنانچه مؤدّی نسبت به آن معترض باشد، می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاً یا به وسیله‌ی وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتباً تقاضای رسیدگی مجدد نماید. گفتنی است شرکت کاوش گویا ارقام این آمادگی را دارد که در این زمینه در کنار مشتریان عزیز بوده و مراحل اعتراض قانونی مودیان را به عنوان مشاوری امین برای ایشان دنبال نماید.
مسؤول مربوطه در سازمان مالیاتی کشور موظف است پس از ثبت درخواست مؤدّی در دفتر مربوطه و ظرف مهلتی که بیش از سی روز از تاریخ مراجعه نباشد، به موضوع رسیدگی کند و در صورتی که دلایل و اسناد و مدارک ایراد شده را برای رد مندرجات برگ تشخیص کافی دانست، آن را ردّ و مراتب را ظهر برگ تشیخص درج و امضا نماید و هر گاه اسناد و مدارک ابرازی مؤدّی را برای ردّ برگ تشخیص یا تعدیل درآمد مؤثر تشخیص ندهد، باید مراتب را مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعکس و پرونده امر را برای رسیدگی به هیأت حل اختلاف ارجاع نماید.
مرجع رسیدگی به کلیه اختلافات مالیاتی جز در مواردی که ضمن مقررات قانون مالیات های مستقیم مرجع دیگری پیش بینی شده باشد، هیأت حل اختلاف مالیاتی است، که ذیلاً معرفی می‌شود.
مرحله اول- مسئولان مربوطه در سازمان امور مالیاتی
ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم: در مواردی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مودی ابلاغ می‌شود، چنانچه مودی نسبت به آن معترض باشد، می‌تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، شخصا یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود با ارائه دلایل و اسناد و مدارک، به صورت کتبی از اداره امور مالیاتی تقاضای رسیدگی مجدد نماید.
مسئول یا مسئولان مربوط که از طرف سازمان امور مالیاتی مشخص می‌شوند، موظفند پس از ثبت درخواست مودی و ظرف مهلتی که بیش از چهل و پنج روز از تاریخ ثبت درخواست نباشد، به موضوع رسیدگی و در صورتی که دلایل و اسناد و مدارک ابراز شده را برای رد مندرجات برگ تشخیص کافی دانستند، آن را رد و در صورتی که دلایل و اسناد و مدارک ابرازی را موثر در تعدیل درآمد تشخیص دهند، موارد تعدیل درآمد مشمول را مشخص نمایند.
چنانچه مودی نظر مسئول، مسئولان مربوط در تعدیل درآمد مشمول مالیات را قبول نمایند درآمد مشمول مالیات تعدیل شده، قطعی است. در غیر این صورت برای رسیدگی به مابه‌التفاوت تا مبلغ موارد اعتراض مودی، موضوع به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌شود. همچنین هرگاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی مودی را برای رد برگ تشخیص یا تعدیل درآمد موثر تشخیص ندهند، باید موضوع را مستدلا در پرونده منعکس و مراتب را برای رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع نمایند.
مرحله دوم – هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی
ترکیب هیأت حل اختلاف مالیاتی
هر هیأت حل اختلاف مالیاتی از سه نفر به شرح ذیل تشکیل خواهد شد:
- یک نفر نماینده ی سازمان امور مالیاتی کشور.
- یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته، در صورتی که قاضی بازنشسته واجد شرایطی در شهرستان‌ها یا مراکز استان‌ها وجود نداشته باشد، بنا به درخواست سازمان امور مالیاتی کشور، رئیس قوه قضائیه یک نفر قاضی شاغل را برای عضویت هیأت معرفی خواهد نمود.
- یک نفر نماینده از اطاق بازرگانی و منابع و معادن یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی یا مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های صنفی یا شورای اسلامی شهر به انتخاب مؤدّی که برگ تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا هم زمان با تصمیم اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی مؤدّی انتخاب خود را ننماید. سازمان امور مالیاتی با توجه به نوع فعالیت مؤدی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی از بین نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.
نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور عضو هیأت از بین کارمندان سازمان مذکور که دارای حداقل ده سال سابقه خدمت بوده و لااقل شش سال آن را در امور مالیاتی اشتغال داشته و در امر مالیاتی بصیر و مطلع باشند، انتخاب خواهند شد.
ترتیب و تشریفات رسیدگی
با وصول اعتراض کتبی و بلافاصله پس از تعیین وقت جلسه رسیدگی باید اوقات رسیدگی هیأت حل اختلاف مالیاتی در مورد هر پرونده به اداره‌ی امور مالیاتی و مؤدّی ابلاغ گردد. فاصله ی تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه ی رسیدگی هیأت نباید کمتر از ده روز باشد، مگر به درخواست مؤدّی و موافقت واحد مربوطه.
در موقع طرح پرونده در هیأت، نماینده‌ی اداره امور مالیاتی باید در جلسات مقرر هیأت شرکت کند و برای توجیه مندرجات برگ تشخیص و نظریات خود دلایل کافی اقامه کند و توضیحات لازم را بدهد.
پرونده ی مالیاتی متشکله در حوزه مالیاتی و قسمت وصول و ابلاغ خدمات مالیاتی تواماً باید به وسیله ی قسمت اخیرالذکر در اول وقت روز طرح پرونده به هیأت حل اختلاف که برای رسیدگی به پرونده ی مزبور تعیین گردیده، تحویل داده شود. هیأت مکلف است در همان روز ارجاع پرونده در صورت اهمیت آن حداکثر ظرف یک هفته آن را طبق مقررات رسیدگی و رأی صادر نماید، مگر آن که پرونده آماده برای صدور رأی نباشد که در این صورت با رعایت ترتیب مقرر نسبت به رفع نقص یا رسیدگی های لازم اقدام خواهد کرد. در فرایند تکمیل پرونده مالیاتی به منظور طی تشریفات رسیدگی در هیات های بدوی می توانید از ظرفیت تخصصی کارشناسان مجرب شرکت کاوش گویا ارقام استفاده نمایید.
در صورتی که پرونده ناقص یا محتاج به رسیدگی و تحقیق باشد که صدور قرار رفع نقص یا رسیدگی و تحقیق مجدد را ایجاب نماید، هیأت مسائل مورد نظر را به طور صریح و روشن در متن صورت جلسه قرار تعیین خواهد نمود.
هیأت باید حداکثر مدت لازم برای اجرای قرار را در متن صورت جلسه مزبور قید نماید.
مدت مذکور از تاریخ صدور قرار نباید از سی روز تجاوز کند، مگر این که موضوع آن رسیدگی به دفاتر مؤسسات تولیدی یا به هر ترتیب، طبع کار مقتضی صرف وقت بیشتری باشد که در این صورت حداکثر سه ماه مهلت تعیین خواهد شد، قرار هیأت باید ظرف مهلت و بر طبق موارد مقرر در آن اجرا و نتیجه به هیأت گزارش شود و به هر حال هیأت، روز جلسه رسیدگی بعد را با توجه به مهلت مقررضمن صورت جلسه قرار تعیین و به مؤدّی و مأمور تشخیص یا کارشناس یا حسابرس مربوط در صورت حضور فی المجلس ابلاغ خواهد کرد و در صورت عدم حضور مؤدّی در جلسه، دعوت مجدد از وی ضروری می باشد.
چگونگی صدور رأی
جلسات هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی است و رأی هیأت اکثریت قطعی و لازم الاجرا است و نظر اقلیت باید در متن رأی قید گردد.
رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی باید متضمن اظهارنظر موجه و مدلل نسبت به اعتراض مؤدّی بوده و در صورت اتخاذ تصمیم به تعدیل درآمد مشمول مالیات، جهات و دلایل آن توسط هیأت در متن رأی قید شود.
هیأت حل اختلاف مالیاتی مکلف است مأخذ مورد محاسبات را در متن رأی قید و در صورتی که در محاسبه اشتباهی کرده باشد، با درخواست مؤدّی یا مأمور تشخیص مربوط به موضوع رسیدگی و رأی را اصلاح کند.
هیأت ها باید حتی الامکان با سؤال و جواب بیشتر از مؤدّی و مأمور تشخیص مربوط، تصمیم قطعی اتخاذ و از صدور قرار بی مورد پرهیز کنند.
اعضای هیأت ها نباید به درج امضا در برگ رأی اکتفا کنند، بلکه باید نام و نام خانوادگی و سمت خود را دقیقاً قید نمایند. در مورد آرای هیأت ها باید دقت شود که اولاً ضمن رعایت اصول کلی مربوط به ابلاغ، تاریخ ابلاغ رأی به حروف در برگ تسلیمی به مؤدّی قید گردد تا این موضوع در مواقع شکایت به شورای عالی مالیاتی جهت مکاتبات مکرر و اتلاف وقت برای پی بردن به تاریخ دقیق ابلاغ نشود، ثانیاً موقع تنظیم اوراق مالیات قطعی مشخصات رأی و تاریخ ابلاغ در محل مخصوص برگ مالیات قطعی درج گردد، ثانیاً ممیزین کل در موارد شکایت از رأی به شورای عالی مالیاتی، تاریخ ابلاغ رأی به مؤدّی را در شکوائیه منعکس کنند.
آرای صادره از هیأت های در حل اختلاف بدوی،ظرف مدت 15 روز از تاریخ ثبت آنها در دفتر حوزه مالیاتی به مؤدّی ابلاغ و در صورت اعلام قبولی از طرف مؤدّی، برگ قطعی مالیات حداکثر ظرف مدت یک ماه صادر و ابلاغ می گردد.
مرحله سوم: هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر
هرگاه مودی یا مامور تشخیص مالیاتی نسبت به رای هیات بدوی معترض باشند ظرف مهلت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای به مودی می توانند اعتراض خود را ثبت نمایند. البته مودی در صورت اعتراض به رای بدوی مکلف است که فرم تبصره یک ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم را تکمیل نماید و طی این فرم اعلام نماید که چه میزان از مالیات را قبول دارد.
میزان مالیات مورد قبول در این فرم نمی‌تواند کمتر از میزان مالیات ابرازی در اظهارنامه‌های مودی باشد و اداره امور مالیاتی مکلف است هر میزان مالیاتی که مودی قبول دارد را وصول نماید و تا قبل از اینکه مالیات مورد قبول پرداخت نشده است و یا ترتیب پرداخت آن داده نشده است، هیات تجدید نظر تشکیل نمی‌گردد.
هیات تجدید نظر از نظر شکل اجرا کاملا شبیه هیات بدوی است به این صورت که سه نفر که یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی، یک نفر نماینده مودی و یک نفر نیز قاضی دادگستری می‌باشد، حضور دارند و هیات با حضور هر ۳ نفر رسمیت پیدا می‌نماید. البته هیچ یک از اعضای هیات تجدید نظر نباید قبلا در هیات بدوی نسبت به پرونده رای صادر نموده باشند. هیات تجدید نظر مکلف است که به اعتراض مودی یا اعتراض مامور تشخیص مالیات رسیدگی نماید.
شرکت کاوش گویا ارقام در این زمینه نیز آمادگی دارد تا در کنار مودی و یا به نمایندگی از وی، فرایند تکمیل مستندات مورد نیاز برای این مرحله از رسیدگی را در اختیار علاقمندان قرار دهد.
هیات تجدید نظر فقط به اعتراض معترض رسیدگی می‌نماید و فقط آن را به هیات دعوت می‌نماید. یعنی اگر مامور تشخیص نسبت به رای بدوی معترض باشد، فقط مامور تشخیص مالیات را به هیات تجدید نظر دعوت می‌نمایند و اگر بالعکس فقط مودی معترض باشد مودی به هیات تجدید نظر دعوت می‌شود.
مرحله چهارم- شورای عالی مالیاتی
شورای عالی مالیاتی مرجع رسیدگی به شکایت نسبت به آرای هیأت های حل اختلاف مالیاتی است. به طوری که مؤدّی یا اداره کل مالیاتی مربوط می تواند ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ آرای قطعی هیأت های حل اختلاف مالیاتی به مؤدّی جز در مواردی که رأی هیأت بدوی با عدم اعتراض مؤدّی یا مأمور تشخیص قطعیت می یابد، به استثنای عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه و یا نقص رسیدگی با اعلام دلایل کافی به شورای عالی مذکور شکایت کنند و نقض رأی و تجدید رسیدگی را بخواهند.
یادآوری می گردد که در مورد مالیات های قطعی که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات مستنداً به مدارک و دلایل کافی از طرف مؤدّی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود وزیر امور اقتصاد و دارایی می تواند پرونده امور را به هیأتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید.رأی هیأت به اتفاق آرا قطعی و لازم الاجرا می باشد.
مشتریان و فعالان حوزه کسب و کار می توانند در مراحل اعتراض به رای هیات های حل اختلاف مالیاتی از خدمات مشاوره تخصصی کارشناسان شرکت کاوش گویا ارقام استفاده نمایند.
تشکیلات شورای عالی مالیاتی
شورای عالی مالیاتی مرکب است از بیست و پنج نفر عضو که از بین کسانی که دارای دانشنامه تحصیلی لیسانس یا بالاتر یا معادل آن ها و صاحب نظر ، مطلع و مجرب در امور حقوقی، اقتصادی، مالی، حسابداری و حسابرسی باشند، به پیشنهاد رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور به حکم وزیر امور اقتصادی و داریی منصوب می‌شوند.
دوره عضویت اعضای شورای عالی مالیاتی سه سال از تاریخ انتصاب است و در این مدت قابل تغییر نیستند، مگر به تقاضای خودشان یا به موجب حکم قطعی دادگاه اختصاصی اداری، انتصاب مجدد اعضا پس از انقضای سه سال مذکور بلامانع است.
رئیس شورای عالی مالیاتی از بین اعضای شورا که کارمند وزارت امور اقتصادی و دارایی باشند، از طرف وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می شود.
شورای عالی مالیاتی دارای هشت شعبه و هر شعبه مرکب از سه نفر عضو خواهد بود.
رئیس و اعضای شعب از طرف رئیس شورای عالی مالیاتی منصوب می شوند.
حدود وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی
وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی به شرح ذیل است:
- تهیه آیین نامه ها و بخشنامه های مربوط به اجرای قانون مالیات های مستقیم در مواردی که از طرف وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور ارجاع می‌گردد و یا در مواردی که شورای عالی مالیاتی تهیه آن را ضروری می‌داند و پس از تهیه به رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور پیشنهاد کنند.
- بررسی و مطالعه به منظور پیشنهاد و اعلام نظر در مورد شیوه ی اجرای قوانین و مقررات مالیاتی و همچنین پیشنهاد اصلاح و تغییر قوانین و مقررات مالیاتی و یا حذف بعضی از آنها به وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور.
- اظهارنظر در مورد موضوعات و مسائل مالیاتی که وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، حسب اقتضا برای مشورت و اظهارنظر به شورای عالی مالیاتی ارجاع می نماید.
- رسیدگی به آرای قطعی هیأت های حل اختلاف مالیاتی که از لحاظ عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص رسیدگی مورد شکایت مؤدّی یا اداره امور مالیاتی واقع شده باشد.
ترتیب رسیدگی
هر گاه از طرف مؤدّی یا اداره امور مالیاتی، شکایتی در موعد مقرر از رأی قطعی هیأت حل اختلاف مالیاتی واصل شود که ضمن آن با اقامه دلایل و یا ارائه اسناد و مدارک صراحتاً یا تلویحاً ادعای نقض قوانین و مقررات موضوعه یا ادعای نقص رسیدگی شده باشد، رئیس شورای عالی مالیاتی شکایت را جهت رسیدگی به یکی از شعب مربوط ارجاع خواهد نمود.
شعبه ی مزبور موظف است بدون ورود به ماهیت امر صرفاً از لحاظ رعایت تشریفات و کامل بودن رسیدگی های قانونی و مطابقت مورد با قوانین و مقررات موضوعه به موضوع رسیدگی و مستنداً به جهات و اسباب و دلایل قانونی رأی مقتضی بر نقض آرای هیأت های حل اختلاف مالیاتی و یا رد شکایت مزبور صادر نماید، رأی شعبه با اکثریت مناط اعتبار است و نظر اقلیت باید در متن رأی قید گردد.
در مواردی که رأی مورد شکایت از طرف شعبه ی نقض می گردد، پرونده امر جهت رسیدگی مجدد به هیأت حل اختلاف مالیاتی دیگر ارجاع خواهد شد و در صورتی که در آن محل یک هیأت بیشتر نباشد، به هیأت حل اختلاف مالیاتی نزدیک ترین شهری که با محل مزبور در محدوده ی یک استان باشد، ارجاع می شود. مرجع مزبور مجدداً به موضوع ختلاف مالیاتی با رعایت نظر شعبه ی شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رأی مقتضی را صادر می کند رأیی که بدین ترتیب صادر می شود، قطعی و لازم الاجراست.
حکم مذکور در مواردی که آرای صادره از هیأت¬های حل اختلاف مالیاتی توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد نیز جاری خواهد بود.
هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی
در مواردی که وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، موضوعاتی را به منظور مشورت و اظهارنظر به شورای عالی مالیاتی ارجاع می نماید و همچنین هر گاه در شعب شورای عالی مالیاتی نسبت به موارد مشابه، رویه های مختلف اتخاذ شده باشد، حسب ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور یا رئیس شورای مزبور، هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی با حضور رئیس شورا و رؤسای شعب و در غیاب رئیس شعبه، یک نفر از اعضای آن شورا به انتخاب رئیس شورا تشکیل خواهد شد که با بررسی موضوع مورد اختلاف، نسبت به آن صدور رأی می نماید.
در این صورت رأی هیأت عمومی که با دو سوم آرای تمام اعضا قطعی است برای شعب شورای عالی مالیاتی و هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی در موارد مشابه لازم الاتباع است.
مرحله پنجم: هیات موضوع ماده ۲۱۶ قانون مالیاتهای مستقیم
اگر مودی نسبت به اقدامات اجرایی واحد اجرائیات اعتراض داشته باشد و یا معتقد باشد که در فرایند قطعی شدن مالیات اشتباهی صورت گرفته است و یا مدعی باشد که برگ تشخیص مالیات به درستی به وی ابلاغ نشده است، بنابراین نتوانسته است در زمان مقرر به برگ تشخیص مالیات اعتراض کند و نهایتا منجر به صدور برگ قطعی مالیات شده است. که در صورت اثبات می‌تواند به هیات موضوع ماده ۲۱۶ اعتراض نماید.
هیات موضوع ماده ۲۱۶ همانند هیات‌های حل اختلاف بدوی و تجدید نظر همان شرایط را دارا می‌باشد و می‌تواند به اعتراض مودی رسیدگی نماید.
نکته مهم
نکته‌ای که می‌توان در نظر گرفت با توجه به ماهیت این هیات، امکان کاهش مالیات از طریق هیات موضوع ماده ۲۱۶ وجود ندارد و فقط به فرایند قطعی شدن و اقدامات واحد اجرائیات رسیدگی می‌نماید. در نتیجه این هیات می‌تواند عملیات اجرایی را متوقف، تغییر و یا اقدام به ابطال برگ قطعی مالیات نماید.
جهت اعتراض ماده ۲۱۶ از همان فرم اعتراض به برگ تشخیص استفاده می‌گردد و با تایید مدیر واحد اجرائیات و اینکه دلایل مودی می‌تواند موجه باشد، دستور به ارسال پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی می‌گردد.
ماده ۲۱۶
مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که طبق مقررات اجرایی مالیات‌ها قابل مطالبه و وصول می‌باشدِ هیات حل اختلاف مالیاتی خواهد بود. به شکایات مزبور به فوریت و خارج از نوبت رسیدگی و رای صادر خواهد شد. رای صادره قطعی و لازم‌الاجرا است.
تبصره ۱: در مورد مالیاتهای مستقیم در صورتی که شکایت حاکی از این باشد که وصول مالیات قبل از قطعیت به موقع اجرا گذارده شده است. هرگاه هیات حل اختلاف مالیاتی شکایت را وارد دانست، ضمن صدور رای به بطلان اجراییه حسب مورد قرار رسیدگی و اقدام لازم صادر یا نسبت به درآمد مشمول مالیات مودی رسیدگی و رای صادر خواهد کرد. رای صادره از هیات حل اختلاف قطعی است.
تبصره ۲: در مورد مالیاتهای غیرمستقیم هرگاه شکایت اجرایی از این جهت باشد که مطالبه مالیات قانونی نیست، مرجع رسیدگی به این شکایت نیز هیات حل اختلاف مالیاتی خواهد بود و رای هیات مزبور در این باره قطعی و لازم‌الاجرا است.
کارشناسان ما در شرکت کاوش گویا ارقام با برخورداری از برنامه ای مدون و دقیق آماده ارایه خدمات مشاوره ای و تخصصی در فرایند تنظیم و ارایه شکایت به هیات موضوع ماده 216 قانون مالیات های مستقیم برای متقاضیان گرامی می باشند.
مرحله ششم: هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر
اگر مالیات قطعی شده باشد و مودی نسبت به آن معترض باشد و امکان اعتراض در هیچ مرجع دیگری وجود نداشته باشد، مودی می‌تواند به استناد غیر عادلانه بودن مالیات و مستند به مدارک مثبته و دلایل کافی تقاضای تجدید رسیدگی از این هیات نماید.
هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر از ۳ نفر عضو که مستقیما توسط وزیر امور اقتصاد تعیین می‌گردد تشکیل می‌شود و از اختیارات کاملی جهت رسیدگی و تعدیل مالیات برخوردار است.
نکته مهم
همه مراحل تا قبل از هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر، زیر نظر سازمان امور مالیاتی است؛ ولی هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر زیر نظر وزیر امور اقتصاد و دارایی است.
مهلت اعتراض ماده ۲۵۱ مکرر
در پاسخ به این پرسش می‌توان بیان داشت که متن ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات مستقیم صحبتی در خصوص مهلت اعتراض در مورد مالیاتهای قطعی موضوع این قانون و مالیات های غیرمستقیم ننموده و مهلت خاصی را مطرح نکرده است. بنابراین می‌توان بیان داشت که اعتراض به هیات ماده ۲۵۱ مکرر مهلت زمانی ندارد.
نکته مهم
مهلت اعتراض به این هیئت نامحدود است.
جهت اعتراض به هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر می‌توانید به سایت مربوطه که از سوی سازمان امور مالیاتی کشور معرفی شده است مراجعه و اعتراض خود را ثبت نمایید. تا زمانی که به سایر مراجع دادرسی می‌توان اعتراض کرد، نمی‌توان به هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر اعتراض خود را وارد نمود. نمی توان همزمان در شورای عالی مالیاتی و هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر نسبت به پرونده، اعتراض خود را انجام داد و حتما باید پرونده مودی برای موضوع ماده ۲۵۱ مکرر جهت رسیدگی در مراجع دیگر نباشد.
ماده ۲۵۱ مکرر
در مورد مالیاتهای قطعی موضوع این قانون و مالیاتهای غیرمستقیم که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیرعادلانه بودن مالیات مستندا به مدارک و دلایل کافی از طرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود، وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌تواند پرونده امر را به هیاتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید.
رای هیات به اکثریت آراء قطعی و لازم‌الاجرا می‌باشد. حکم این ماده نسبت به عملکرد سنوات ۱۳۶۸ تا تاریخ تصویب این اصلاحیه نیز جاری خواهد بود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید با کارشناسان شرکت کاوش گویا ارقام تماس حاصل نمایید.
شرایط ارجاع پرونده به هیات های حل اختلاف هم عرض
در دادرسی مالیاتی ممکن است در مواردی رای هیات حل اختلاف مالیاتی مورد شکایت از سوی شعبه‌های شورای عالی مالیاتی نقض شود. در این شرایط پرونده مورد نظر جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف دیگری ارجاع داده می‌شود و مرجع مزبور مجددا موضوع اختلاف مالیاتی را با رعایت نظر شعبه شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی می‌دهد و رایی که به این صورت صادر می‌شود، قطعی و لازم الاجراست. حکم این ماده در مواردی که آرای صادره از هیات‌های حل اختلاف مالیاتی توسط دیوان عدالت اداری نقض می‌شود هم جاری خواهد بود. این موارد و ترتیب رسیدگی براساس ماده ۵۷ قانون مالیاتهای مستقیم انجام می‌شود.
مرحله هفتم – ارجاع به دیوان عدالت اداری
در آخرین مرحله از مراحل رسیدگی مالیاتی، رای صادر شده به دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود. سیستم حاکم بر دیوان عدالت اداری، مطابق با مقررات و قوانین سیستم قضایی است و عملکرد آن با سیستم امور مالیاتی تا حدودی تفاوت‌هایی دارد. در این مرحله مودی باید با انتخاب یک وکیل دادگستری با تجربه، شکایت خود را از سازمان امور مالیاتی، در دیوان عدالت اداری مطرح کند. فرصت ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری تا ۳ ماه بعد از رای صادر شده توسط هات ۳ نفره وزارت اقتصاد است.
مهلت اعتراض به دیوان عدالت اداری
مهلت اعتراض به دیوان عدالت اداری برای افراد مقیم ۳ ماه و برای افراد خارج از ایران ۶ ماه از تاریخ ابلاغ رای هیات حل اختلاف می‌باشد. از متقاضیانی که به اخذ مشاوره بویژه در خصوص نحوه تنظیم و تسلیم شکایت نسبت به عملکرد سازمان امور مالیاتی در دیوان عدالت اداری را دارند دعوت می شود با شرکت کاوش گویا ارقام تماس حاصل نمایند.
آشنایی با وظایف هیأت عالی انتظامی مالیاتی
تعقیب و رسیدگی به تخلفات اداری کلیه مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی در هیأت های حل اختلاف مالیاتی، در امور مالیاتی بر عهده ی دادستانی انتظامی و هیأت عالی انتظامی مالیاتی است.
ترکیب هیأت عالی انتظامی
هیأت عالی انتظامی مالیاتی مرکب از سه نفر عضو اصلی و دو نفر عضو علی البدل است که از بین کارمندان عالی وزارت امور اقتصادی و دارایی که در امور مالیاتی بصیر و مطلع و دارای 16 سال سابقه خدمت هستند که لااقل شش سال آن را در امور مالیاتی اشتغال داشته باشند، به پیشنهاد رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور و حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی برای مدت سه سال به این سمت منصوب می شوند و در مدت مذکور قابل تغییر نیستند، مگر به تقاضای خودشان و یا به موجب حکم قطعی دادگاه اختصاصی اداری، انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
رئیس هیأت عالی انتظامی مالیاتی از بین اعضای اصلی هیأت از طرف وزیر امور اقتصادی و دارایی انتخاب و منصوب می شود.
حدود وظایف و اختیارات هیأت عالی انتظامی مالیاتی
وظایف و اختیارات هیأت عالی انتظامی مالیاتی به شرح زیر است:
الف) رسیدگی به تخلفات اداری در امور مالیاتی کلیه مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی و هیأت سه نفره و سایر مأمورانی که طبق قانون مالیات های مستقیم مسؤول وصول مالیات هستند و نیز کسانی که با حفظ سمت، وظایف مأموران مزبور را انجام می دهند، به درخواست دادستانی انتظامی مالیاتی، تعقیب و رسیدگی به پرونده های مطروحه در دادستانی و هیأت عالی انتظامی مالیاتی سابق.
ب) نفی صلاحیت شاغلین مقامات مذکور در ادامه ی خدمات مالیاتی به جهات مسائل اخلاقی و یا رفتار منافی با حیثیت و شئون مأموران مالیاتی و سوء شهرت و اهمال و مسامحه ی آنان در انجام وظایف خود به درخواست دادستان انتظامی مالیاتی.
ج) در خصوص رسیدگی به اعتراض مأمورانی که صلاحیت آنها مورد تأیید دادستان انتظامی مالیاتی قرار نگرفته است، نظر هیأت در این گونه موارد برای مسؤولین ذی ربط معتبر خواهد بود.
دادستانی انتظامی مالیاتی
تشکیلات دادستانی انتظامی مالیاتی
دادسرای انتظامی مالیاتی از دادستان و عده ی لازم دادیار تشکیل می شود. دادستان انتظامی مالیاتی از بین کارمندان عالی مقام وزارت امور اقتصادی و دارایی که دارای حداقل ده سال سابقه خدمت بوده، مشروط به آن که شش سال آن را در امور مالیاتی اشتغال داشته باشد، به پیشنهاد رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور و با حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می شود.
دادیاران دادستانی انتظامی مالیاتی باید از بین سر ممیزین مالیاتی و یا کارشناسان مالیاتی و یا سایر مأموران تشخیص بصیر و مطلع دارای حداقل شش سال سابقه خدمت در امور مالیاتی و همچنین کارمندان دیگر به شرط داشتن مدرک تحصیلی لیسانس در رشته حقوق قضایی انتخاب و منصوب گردند.
دادستان انتظامی مالیاتی می تواند قسمتی از اختیارات خود را به دادیاران تفویض نماید.
حدود وظایف و اختیارات دادستان انتظامی مالیاتی
وظایف دادستان انتظامی مالیاتی به شرح زیر است:
الف) رسیدگی و کشف تخلفات و تقصیرات مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت حل اختلاف مالیاتی و اعضای هیأت سه نفره و سایر مأموران که طبق قانون مالیات های مستقیم در امر وصول مالیات دخالت دارند و نیز کسانی که با حفظ سمت وظایف مأموران مزبور را انجام می دهند و تعقیب آنها.
ب) تحقیق در جهات اخلاقی و اعمال و رفتار افراد مذکور.
ج) اعلام نظر نسبت به ترفیع مأموران تشخیص و نمایندگان وزارت امور اقتصادی و درایی و هیأت های حل اختلاف مالیاتی.
د) اقامه دعوی علیه مؤدّیان و مأموران مالیاتی.
ترتیب و تشریفات رسیدگی هیأت عالی انتظامی مالیاتی و دادستان انتظامی مالیاتی
جهات ذیل موجب شروع رسیدگی و تحقیق در دادستانی انتظامی مالیاتی خواهد بود:
- شکایت ذی نفع راجع به عدم رعایت مقررات قانون مالیات های مستقیم .
- گزارش رسیده از مراجع رسمی.
- مواردی که از طرف وزیر امور اقتصادی و دارایی و یا هیأت عالی انتظامی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور ارجاع شود.
- مشهودات و اطلاعات دادستانی انتظامی مالیاتی.
دادستان انتظامی مالیاتی موارد مذکور را مورد رسیدگی قرار می دهد و حسب مورد، پرونده را بایگانی یا قرار منع تعقیب صادر و یا ادعا نامه تنظیم و به هیأت عالی انتظامی مالیاتی تسلیم می نماید و در موارد صدور منع تعقیب نیز مراتب باید به هیأت عالی انتظامی مالیاتی اعلام شود، هیأت در صورتی که قرار منع تعقیب صادره را منطبق با موضوع تشخیص ندهد، رأساً نسبت به رسیدگی اقدام خواهد نمود.
مرجع رسیدگی به تخلف افراد در باره حدود وظایف و اختیارات هیأت عالی انتظامی مالیاتی مرکب است از دو نفر اعضای هیأت عالی انتظامی غیر از رییس هیأت و یک نفر از اعضای شورای عالی مالیاتی بنا به معرفی رئیس شورا، مرجع مذکور طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم و قانون رسیدگی به تخلفات اداری و سایر مقررات موضوعه نسبت به موضوع ارجاعی رسیدگی و رأی به برائت یا محکومیت صادر می نماید. رأی مزبور ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ رأی از طرف کارمند مورد تعقیب و همچنین دادستان انتظامی مالیاتی قابل تجدیدنظر است.
مرجع تجدیدنظر مرکب است از سه نفر عضو که عبارتند از رئیس هیأت عالی انتظامی مالیاتی،رئیس شورای عالی مالیاتی و یکی از اعضای هیأت عالی انتظامی به انتخاب رئیس هیأت مذکور که در رأی بدوی دخالت نداشته باشد. رأی مرجع تجدیدنظر قطعی و لازم الاجراست.
اعتراضات واصله در مورد بند «ج» از وظایف و اختیارات هیأت عالی انتظامی مالیاتی و همچنین ادعا نامه های دادستانی انتظامی مالیاتی به دبیرخانه هیأت عالی مذکور تسلیم و پس از ثبت آن برای هر یک از آنها به ترتیب شماره ی کلاسه ای تشکیل می شود.
پرونده های تشکیل شده با رعایت تقدم شماره برای اطلاع و صدور دستور رسیدگی به رئیس هیأت عالی انتظامی مالیاتی تسلیم و او به ترتیب ذیل عمل می کند:
- پرونده اعتراضات رسیده مذکور را جهت رسیدگی و اعلام نظر در هیأت عالی متشکل از سه عضو اصلی و در غیاب آنها اعضا علی البدل مطرح می نماید. نظر هیأت عالی برای مسؤولین ذی ربط معتبر خواهد بود، نظر اعلامی مبنی بر رد اعتراض مأمورین مانع معرفی بعدی مأمور مربوط در مراحل بعدی و اظهار نظر مجدد دادستانی انتظامی مالیاتی درباره وی نخواهد بود.
- ملاحظه ادعا نامه های رسیده و ارجاع آنها به دبیرخانه ی هیأت جهت ارسال به سازمانی که متهم در آن مشغول خدمت است یا اداره کل کارگزینی وزارت امور اقتصادی و دارایی به منظور ابلاغ به متهم.
متهم می تواند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ ادعانامه دفاعیات خود را کتباً به هیأت اعلام نماید و عدم تسلیم دفاعیه در مهلت مزبور مانع از رسیدگی نخواهد بود. در صورتی که متهم از رئیس هیأت عالی برای دفاع کتباً مهلت بیشتری بخواهد، رئیس هیأت عالی در صورت اقتضا می تواند حداکثر یک ماه به او مهلت بدهد.
پس از وصول پاسخ یا انقضای مهلت معین برای دفاع متهم، پرونده نزد رئیس هیأت عالی ارسال خواهد شد تا وی اعضای هیأت بدوی را برای رسیدگی و دادرسی تعیین کند.
هیأت در صورت اقتضا یا درخواست متهم می تواند وی را احضار و توضیحات او را استماع و در پرونده منعکس نماید و همچنین اختیار دارد در صورت لزوم از دادستان انتظامی مالیاتی یا نماینده او حضوراً یا از طریق مکاتبه با دادستان مذکور به وسیله دبیرخانه هیأت، توضیحات لازم را اخذ و پس از تکمیل پرونده و آماده بودن برای اتخاذ تصمیم نهایی، ختم دادرسی را اعلام و به صدور رأی مبادرت نماید.
هیأت، تاریخ جلسه رسیدگی را تعیین و در روز مقرر مطابق مقررات و آیین نامه قانون رسیدگی به تخلفات اداری با رعایت کامل مقررات مالیات های مستقیم و سایر قوانین موضوعه به پرونده رسیدگی کرده و در صورتی که به تشخیص هیأت، پرونده به علت نقص آماده برای اتخاذ تصمیم نباشد، قرار رفع نقص صادر خواهد شد.این قرار به وسیله دادستانی انتظامی مالیاتی اجرا و پس از رفع نقض پرونده از طریق دبیرخانه به هیأت اعاده و خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
در صورت تقاضای تجدیدنظر از رأی هیأت بدوی و وصول و ثبت آن در موعد مقرر در دفتر دبیرخانه هیأت، هیأت تجدیدنظر با رعایت مراتب فوق در خصوص تشکیل جلسه و استماع دفاعیات متهم نسبت به رسیدگی و صدور رأی مقتضی اقدام خواهد نمود. رأی مرجع تجدیدنظر قطعی و لازم الاجراست.آرای صادره از هیأت عالی انتظامی مالیاتی در شش نسخه تهیه و یک نسخه آن در دبیرخانه هیأت و یک نسخه در پرونده متهم ضبط و هر یک از دو نسخه ی دیگر به ترتیب برای اطلاع دادستانی انتظامی مالیاتی به دفتر دادستانی انتظامی مالیاتی و سازمان محل خدمت متهم یا اداره کل کارگزینی وزارت امور اقتصادی و دارایی به منظور ابلاغ به نام برده ارسال می گردد.
نسخ ثانی رؤیت شده توسط دادستان انتظامی مالیاتی و متهم به دبیرخانه هیأت جهت ضبط در پرونده مربوط اعاده خواهد شد.
شرکت کاوش گویا ارقام امیدوار است اطلاعات ارایه شده در این بخش مورد توجه و استفاده مخاطبان و بویژه مشتریان گرامی شرکت قرار گرفته باشد. از علاقمندان دعوت می شود برای کسب هرگونه اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی در خصوص خدمات نوین شرکت در حوزه رسیدگی به اعتراضات مالیاتی مودیان، با مشاوران و کارشناسان ما تماس حاصل نمایند.