مالیات حقوق چیست؟ – جدول مالیات حقوق 1404 + معافیت

مالیات حقوق یکی از مهم ترین انواع مالیات های مستقیم بوده که کارکنان و کارفرمایان، با آن سروکار دارند. این مالیات از درآمد حقوق بگیران کسر شده و مستقیماً به حساب دولت واریز می شود. مبنای تعیین این مالیات، میزان درآمد مشمول مالیات فرد در یک ماه یا سال است که طبق قوانین مالیاتی و بودجه سالانه، مشخص خواهد شد.

در واقع، مالیات حقوق ابزاری برای تأمین بخشی از منابع مالی دولت و تحقق عدالت مالیاتی در جامعه است. میزان مالیات بر اساس پایه های تعیین شده، نرخ های مشخص و معافیت های قانونی محاسبه می گردد. کارفرما نیز موظف است آن را پیش از پرداخت حقوق، از حقوق کارکنان کسر و به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کند.

مبنای محاسبه مالیات حقوق در سال 1401

در سال 1404 طبق قانون بودجه، مبنای محاسبه مالیات حقوق همچون سال های قبل به صورت پلکانی انجام می شود. یعنی درآمد حقوق بگیران در طبقات مختلف، با نرخ های متفاوت مشمول مالیات خواهد بود. این نرخ ها به صورت درصدی از مازاد بر درآمد هر پله محاسبه می شوند و نه کل درآمد.
برای مثال، اگر فردی ماهانه ۳۵ میلیون تومان حقوق دریافت کند، بخشی از حقوق او معاف از مالیات است، بخشی با نرخ ۱۰ درصد، بخشی با نرخ ۱۵ درصد و بخشی با نرخ های بالاتر مشمول مالیات خواهد شد. این روش محاسبه، از وارد شدن فشار مالیاتی زیاد بر حقوق بگیران جلوگیری می کند و عدالت بیشتری را در سیستم مالیاتی رقم می زند.

جدول مالیات حقوق سال ۱۴۰۴

طبق اعلام سازمان امور مالیاتی و تصویب قانون بودجه سال ۱۴۰۴، جدول مالیات حقوق به صورت زیر تنظیم شده است:

این جدول به صورت ماهانه محاسبه شده و بر این اساس، سقف معافیت سالانه برای حقوق بگیران ۲۴۰ میلیون تومان تعیین شده است. در نتیجه، اگر فردی در کل سال 1404 کمتر از ۲۴۰ میلیون تومان درآمد حقوقی داشته باشد، مالیاتی پرداخت نمی کند.

معافیت مالیاتی حقوق در سال 1404

یکی از مهم ترین دغدغه های کارکنان در هر سال، اطلاع از میزان معافیت مالیاتی حقوق است. در سال 1404، بر اساس قانون بودجه، درآمد سالانه تا سقف ۲۴۰ میلیون تومان معاف از مالیات در نظر گرفته شده است. این یعنی درآمد ماهانه تا ۲۰ میلیون تومان کاملاً از مالیات معاف است.

این معافیت برای تمامی حقوق بگیران (اعم از کارکنان دولت، شرکت ها و بخش خصوصی) یکسان است. البته باید توجه داشت؛ مزایایی مانند حق مأموریت، اضافه کاری، پاداش، حق مسکن و سایر دریافتی های نقدی و غیرنقدی نیز در صورتی که جزء حقوق و مزایای مستمر محسوب شوند، در محاسبه مالیات حقوق دخیل خواهند بود.

نحوه محاسبه مالیات حقوق در عمل

محاسبه مالیات حقوق در سیستم های حسابداری سازمان ها و شرکت ها به صورت خودکار انجام می شود. اما دانستن روش محاسبه آن برای کارکنان نیز ضروری است. برای محاسبه مالیات، ابتدا باید کل حقوق و مزایا (اعم از پایه حقوق، مزایای مستمر، پاداش و…) جمع زده شود. سپس از مجموع دریافتی، معافیت ماهانه (۲۰ میلیون تومان) کسر می شود. مابقی درآمد به تناسب در پله های مختلف قرار می گیرد. مالیات هر بخش جداگانه محاسبه و جمع می شود.

وظیفه کارفرما در قبال مالیات حقوق

کارفرما طبق قانون موظف است مالیات حقوق کارکنان خود را پیش از پرداخت حقوق، از مبلغ آن کسر کرده و حداکثر تا پایان ماه بعد، به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند. عدم انجام این کار، علاوه بر جریمه دیرکرد، ممکن است مشمول جرائم دیگری نظیر محرومیت از معافیت های مالیاتی یا ثبت بدهی مالیاتی شود.

همچنین کارفرما باید لیست حقوق کارکنان و مالیات کسر شده از هر یک را به صورت ماهانه، از طریق سامانه مالیاتی ارسال کند. در صورت عدم ارسال یا ارسال اطلاعات نادرست، مسئولیت حقوقی با کارفرما خواهد بود.

مالیات حقوق و بیمه تأمین اجتماعی

یکی از سوالات پرتکرار در مورد مالیات حقوق، تفاوت آن با حق بیمه است. با این که هر دو از حقوق کارکنان کسر می شوند، اما هدف و محل پرداخت آن ها فرق دارد . مالیات حقوق به حساب دولت واریز می شود و صرف هزینه های عمومی کشور می گردد.

حق بیمه تأمین اجتماعی نیز به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می شود و با هدف ارائه خدمات درمانی، بازنشستگی، بیمه بیکاری و… به کارکنان در آینده مورد استفاده قرار می گیرد. هر دوی این کسورات، طبق درصدهای قانونی محاسبه می شوند و کارفرما موظف است هر دو را به موقع پرداخت نماید.

چه مزایایی شامل مالیات حقوق می شوند؟

برخی از دریافتی های کارکنان مشمول مالیات حقوق بوده و برخی دیگر از پرداخت مالیات معاف هستند. حقوق پایه، اضافه کاری، حق مسکن، حق اولاد، پاداش های مستمر و حق شغل یا مسئولیت؛ همگی در محاسبه مالیات منظور می شوند.
اما مزایایی مانند؛ کمک هزینه مهدکودک، بن غیرنقدی در حد معافیت تعیین شده و هزینه مأموریت واقعی با مدارک مستند، از مالیات معاف اند. البته تشخیص نهایی در مورد مشمول بودن یا نبودن مزایا بر عهده سازمان امور مالیاتی است.

جریمه عدم پرداخت یا تأخیر در مالیات حقوق

در صورتی که کارفرما مالیات حقوق را به موقع پرداخت نکند یا لیست مربوطه را ارسال ننماید، مشمول جرائمی خواهد شد. این جرائم را در زیر برای تان آورده ایم.

• جریمه ۲ درصد برای عدم ارسال لیست ماهانه حقوق
• جریمه ۱۰ درصد مالیات متعلق بابت تأخیر در پرداخت
• محرومیت از مزایای مالیاتی احتمالی برای شرکت ها

این موارد باعث می شود که دقت و نظم در امور مالیاتی مربوط به حقوق برای هر سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار باشد.

مالیات حقوق کارکنان دولتی و بخش خصوصی

قانون مالیات حقوق تفاوتی بین کارکنان بخش دولتی و خصوصی قائل نمی شود و نرخ ها برای همه؛ به صورت یکسان است. تنها تفاوت در این بوده که سازمان های دولتی موظف به رعایت بخشنامه های خاص دولتی هستند.

در حالی که شرکت های خصوصی گاهی دچار خطای محاسباتی یا تأخیر در پرداخت می شوند. با این حال، هرگونه عدم پرداخت یا محاسبه نادرست مالیات در هر دو بخش، توسط سازمان امور مالیاتی پیگیری شده و ممکن است تبعات حقوقی داشته باشد.

تاثیر مالیات حقوق بر دریافتی خالص کارکنان

یکی از نکات مهمی که همیشه در محاسبه دریافتی کارکنان باید در نظر گرفت، میزان مالیات کسر شده از حقوق است. مالیات حقوق به صورت مستقیم بر مبلغ خالص پرداختی اثر می گذارد. در برخی مواقع، باعث می شود مبلغی که کارمند در نهایت دریافت می کند با حقوق ناخالص اعلام شده تفاوت قابل توجهی داشته باشد.

به خصوص برای کسانی که اضافه کاری، حق ماموریت یا پاداش های متغیر دارند، درک صحیح نحوه محاسبه مالیات و تاثیر آن بر حقوق دریافتی؛ اهمیت بیشتری پیدا می کند. داشتن آگاهی از نرخ های مالیاتی سال 1404 کمک می کند افراد بهتر بتوانند برنامه ریزی مالی شخصی خود را انجام دهند و از بروز اکثر مشکلات مالی در آینده، جلوگیری کنند.

تغییرات مهم مالیات حقوق 1404 نسبت به سال های قبل

با شروع سال 1404 ، تغییرات زیادی در قوانین و نرخ های مالیات حقوق نسبت به سال های گذشته؛ به وجود آمده است. دانستن این تغییرات مهم برای کارمندان، کارفرمایان و حسابداران اهمیت زیادی دارد. یکی از مهم ترین تغییرات، افزایش سقف معافیت مالیاتی بوده که به دلیل رشد نرخ تورم و سیاست های حمایتی دولت در نظر گرفته شده است.

بر این اساس، میزان درآمدی که از پرداخت مالیات معاف می شود نسبت به سال 1403 رشد داشته و همین موضوع باعث می شود بخشی از کارمندان که قبلاً باید مالیات پرداخت می کردند، اکنون نیازی به پرداخت نداشته باشند. علاوه بر سقف معافیت، نرخ های پلکانی مالیات نیز شامل یک سری تغییرات شده اند.

دولت تلاش کرده است با ایجاد شیب ملایم تر در پلکان های مالیاتی، فشار بر درآمدهای متوسط را کم کند و از دریافت مالیات های سنگین از سطوح پایین حقوق، جلوگیری نماید. این تغییرات بیشتر برای کارکنانی که در بازه های حقوقی میانی قرار دارند، احساس خواهد شد.

همچنین در سال 1404 ، قوانین جدیدی درباره تسویه حساب مالیاتی پایان سال کارمندان تصویب شده که تأکید بیشتری بر تسویه مالیات حقوق بر مبنای مجموع دریافتی سالانه دارد. با این تغییر؛ کارفرمایان در محاسبات پایان سال دقت بیشتری به خرج می دهند و تمامی مزایا، اضافه کارها و پاداش های پرداختی را نیز در محاسبات مالیاتی لحاظ می کنند.

ناگفته نماند؛ تغییرات بخشنامه های اجرایی سازمان امور مالیاتی هم روند محاسبه و پرداخت مالیات را به سمت شفافیت بیشتر، هدایت کرده اند. اکنون کارفرمایان وظیفه دارند در زمان ارسال لیست حقوق، اطلاعات دقیق و کامل تری ارائه دهند و در صورت بروز تخلف، با جرایم بیشتری مواجه خواهند شد. این موارد باعث شده نظام مالیاتی حقوق در سال 1404 نسبت به سال های گذشته دقیق تر، عادلانه تر، حسابرسی شده و بهتر باشد.

جمع بندی

مالیات حقوق در سال 1404 با تداوم رویکرد پلکانی، سعی در ایجاد عدالت مالیاتی میان حقوق بگیران دارد. معافیت ماهانه ۲۰ میلیون تومانی، نرخ های مشخص برای طبقات مختلف درآمدی و الزام قانونی برای پرداخت یا ارسال لیست ها از جمله مهم ترین نکات مربوط به این مالیات هستند. رعایت دقیق این قوانین توسط کارفرما و آگاهی کارکنان از حقوق مالیاتی شان، ضامن کاهش تخلفات و شفافیت بیشتر در نظام اقتصادی خواهد بود.