بررسی جامع دارایی مشهود و نامشهود و تفاوت ها

دارایی مشهود و نامشهود چیست؟ دارایی مشهود و دارایی نامشهود چه تفاوت هایی با هم دارند؟ انواع دارایی مشهود و نامشهود چیست؟ حسابداری دارایی های مشهود و نامشهود به چه شکل انجام می شود؟ این ها سوالاتی است که در مورد دارایی های مطرح می شود و ما در این مقاله می‌خواهیم به صحبت در مورد آنها بپردازیم؛ پس با ما در این بخش از خدمات حسابداری همراه باشید.

تعریف دارایی مشهود

ابتدا، دارایی مشهود را توضیح داده و سپس در مورد انواع دارایی مشهود به شما توضیح خواهیم داد.

به همه دارایی هایی که قابل دیدن هستند و ماهیت فیزیکی دارند، دارایی های مشهود می گویند. دارایی های مشهود را می توان لمس کرد و با چشم دید. یکی از مهم ترین ویژگی هایی که می توان در خصوص دارایی مشهود یک سازمان یا شرکت بیان کرد این است که آنها جزئی از سرمایه های شرکت هستند و به همین خاطر، اهمیت زیادی دارند. دارایی های مشهود را می توان تشخیص داد، ارزیابی کرد و برای آنها ارزش مادی قائل شد.
این دارایی ها ویژگی های دیگری به شرح زیر دارند:

1. دارایی های مشهود، یکی از ابزارهای مهم در تولید محصول به شمار می روند. از این دارایی ها به صورت مستقیم در فرآیند تولید استفاده می کنند.
2. دارایی های مشهود، استهلاک پذیر هستند و به مرور زمان دچار فرسودگی می شوند.
3. دارایی مشهود به دلیل فرسوده شدن، با کاهش ارزش مادی همراه است.

انواع دارایی های مشهود

دارایی های مشهود، انواع متفاوتی به شرح زیر دارند:

دارایی مشهود استهلاک پذیر و استهلاک ناپذیر

به دارایی هایی که به مرور زمان، مستهلک می شوند دارایی استهلاک پذیر و به دارایی های که این ویژگی در آنها وجود ندارد دارایی های استهلاک ناپذیر گفته می شود.

دارایی های مشهود استهلاک پذیر به این شرح هستند:

• ابزار و وسایل مورد استفاده در کار
• ماشین آلات و تجهیزات
• ساختمان

از جمله دارایی های مشهود استهلاک ناپذیر نیز می توان به زمین اشاره کرد. زمین، هم قابل دیدن است و ضمنا با گذشت زمان دچار استهلاک و فرسودگی نمی شود.

دارای های مشهود با طول عمر کم و با طول عمر زیاد

دارایی های مشهود با عمر کم، آنهایی هستند که عمر کوتاه مفیدی دارند و خیلی زود دچار استهلاک می شوند. از جمله این دارایی ها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• ابزارهایی که کوچک بوده و قابل حمل هستند. اگر این ابزار، در طی چند سال فرسوده شوند جزء دارایی مشهود با طول عمر کم دسته بندی می شوند.
• تجهیزات و ماشین آلات کوچک مانند دستگاه های پرینتر، یا دستگاه هایی که با آنها اسکن و کپی گرفته می شود. این دستگاه ها نیز به مرور زمان دچار فرسودگی می شوند.

از جمله دارایی های مشهود با طول عمر زیاد هم می توانیم به ساختمان ها و سازه ها اشاره داشته باشیم. این دو نوع، در مدت زمان طولانی مستهلک می شوند.

تعریف دارایی نامشهود

اول از همه لازم است که بدانیم دارایی هایی نامشهود چیستند. بعد در مورد انواع آن نیز صحبت خواهیم کرد.

به آن دسته از دارایی هایی که قابلیت مشاهده ندارند و ما نمی توانیم آنها را لمس کنیم، دارایی های نامشهود گفته می شود. اینکه این دارایی ها را نمی توان لمس کرد به این معنا نیست که بی ارزش هستند؛ بلکه این نوع دارایی ها برای سازمان نیز ارزش اقتصادی ایجاد می کنند و باعث ایجاد مزیت رقابتی می شوند.

دارایی های نامشهود ویژگی های دیگری به شرح زیر دارند:

1. به دلیل ارزش معنوی که این دارایی ها دارند موقعیت های خاصی برای سازمان ایجاد می کنند.
2. پروسه ای که سازمان از این دارایی ها به سود می رسد، طولانی تر از دریافت سود با کمک دارایی های مشهود است. این دارایی ها ارزش افزوده برای سازمان یا شرکت ایجاد می کنند.
3. برخی از آنها عمر مفید محدودی دارند، اما برخی دیگر از آنها ممکن است که به مرور زمان، ارزشمند شوند.

 انواع دارایی های نامشهود کدام است؟

دارایی های نامشهود نیز دو نوع دارند که در ادامه به صورت کامل به آنها خواهیم پرداخت و در موردشان توضیح خواهیم داد.

دارایی نامشهود قابل تشخیص

یکی از آن دسته دارایی هایی هستند که قابل تشخیص نبوده و دیگری، دارایی هایی هستند که غیر قابل تشخیص هستند. یکی از مهم ترین ویژگی هایی که می توان در خصوص دارایی های نامشهود قابل تشخیص بیان کرد این است که آنها قابلیت فروش به صورت جداگانه را دارند.

نمونه این دارایی حق اختراع، حق اکتشاف، حق امتیاز، نام تجاری و عناوین تجاری، حق نشر و تالیف، نرم افزار و مجوزهای مربوط به نرم افزار است. مثلا، کسی که یک کتاب را تالیف کرده و یا اختراعی انجام داده است می تواند حق اختراع یا حق تالیف کتاب خود را بفروشد و بقیه نیز می توانند آن را خریداری کنند. پس، دارایی های نامشهود قابل تشخیص، قابل خرید و فروش هستند.

دارایی نامشهود غیر قابل تشخیص

دارایی هایی نامشهود غیر قابل تشخیص، بخش جدایی ناپذیر از شرکت یا سازمان نیستند و خرید و فروش آنها به صورت مستقل صورت نمی گیرد. از جمله این دارایی ها می توانیم به برند، اعتبار یا شهرت سازمان و سرقفلی اشاره کنیم. به خاطر داشته باشید در صورتی که یک سازمان یا شرکت، جایگاه خوبی داشته باشد این نوع دارایی، ارزشمند محسوب می شود. به بیان دیگر، ارزش این نوع دارایی را از روی اعتبار و شهرت سازمان تعیین می کنند.

حسابداری دارایی های مشهود

موضوع مهمی که می بایست به بحث در مورد آن بپردازیم حسابداری دارایی مشهود و نامشهود است. نکات مهم حسابداری دارایی مشهود به این شرح است:

• حسابداری دارایی مشهود راحت تر و ساده تر است؛ چرا که ارزش و طول عمر آنها به صورت محدود برآورد می شود.
• دارایی مشهود را در ترازنامه ثبت می کنند.
• هزینه های ناشی از استفاده از دارایی های مشهود و نامشهود در صورت سود و زیان ثبت می شود.
• دارایی های مشهود مانند تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در تراز نامه حسابداری ثبت می شوند.
• استهلاک ناشی از دارایی ها در صورت سود و زیان ثبت می شود.

حسابداری دارایی های نامشهود

نکات زیر از جمله نکات مهم در حسابداری دارایی های نامشهود به شمار می رود:

• وقتی که صحبت از حسابداری دارایی های نامشهود به میان می آید، حسابداران ممکن است چالش های زیادی را تجربه کنند.
• برخی دارایی های نامشهود قیمت اولیه دارند. از جمله این دارایی ها می توانیم به حق مجوز و حق اختراع اشاره کنیم.
• دارایی نامشهود نیز در ابتدا در ترازنامه به عنوان یک دارایی بلند مدت ثبت می شود.

هر آنچه که لازم است در مورد دارایی های مشهود و نامشهود بدانید بیان کردیم. حسابدارها یکی از بهترین کسانی هستند که می توانند وضعیت، نوع و میزان دارایی ها را مشخص کنند. از آنجایی که هر سازمان، شرکت و مجموعه تولیدی یا خدماتی، نیاز به یک حسابدار ماهر دارد به علاقه مندان توصیه می کنیم در دوره های حسابداری شرکت کاوش گویا ارقام شرکت کنند. همه سرفصل های مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک حسابدار حرفه ای در این دوره آموزش داده می شود.

جمع بندی

در مورد دارایی های مشهود و نامشهود صحبت کردیم؛ هر یک را معرفی کرده و انواع آنها را نیز توضیح دادیم. از آنجایی که دارایی های مشهود و نامشهود سهم عمده ای در عملکرد و ساختار مالی سازمان ها دارند، باید به صورت کاملا دقیق مشخص شوند. تنها کسی که قادر است وضعیت این دارایی ها را مشخص کند حسابدار شرکت می‌باشد.

حسابداران با تعیین دارایی های شرکت به مدیران مجموعه کمک می کنند تا بتوانند استراتژی های مناسب انتخاب کرده و برای حفظ و نگهداری دارایی ها تلاش بیشتری کنند.