آشنایی کامل با ماهیت حساب‌ها در حسابداری

در این مقاله می خواهیم به بررسی ماهیت حساب ها در حسابداری بپردازیم. امید است که این مطالب مفید بتواند در عملکرد بهتر شما نقشی ایفا کند. یکی از فاکتورهای بسیار مهم و اساسی در رشته حسابداری تشخیص ماهیت حساب می باشد. حساب در واقع برای ثبت هر تراکنشی لازم و ضروری است.

برای انجام هر تراکنش لازم است که در ابتدا حساب مربوط به ان را داشته باشید. برای ثبت کردن رویدادهای مالی در حسابداری همواره دو حساب وجود دارد تحت عنوان بدهکار و بستانکار. حال برای اینکه بهتر مفهموم ماهیت حساب ها را بشناسید در ابتدا لازم است هر دو مفهوم بدهکار و بستانکار را بدانید. در تعریف بستانکار می توان این گونه ذکر کرد که شخص یا شرکت مبلغی را قرض می دهد. حال بدهکار شخص یا شرکتی می باشد که این مبلغ را قرض گرفته است.

برای تشخیص ماهیت حساب لازم بود که با عبارت بدهکار و بستانکار اشنایی پیدا کنید. تمامی حساب های موجود در صورت افزایش به صورت بدهکار و در صورت کاهش به صورت بستانکار ثبت می شوند. برای نوشتن و ثبت کردن دقیق رویدادهای مالی از مدل تی شکل در حسابداری استفاده می شود. این گونه حساب طبقه بندی می شود و این گونه برخی از حساب ها در قسمت راست جدول و برخی از حساب ها در قسمت چپ جدول به ثبت می رسند.

تعریف دقیق ماهیت حساب ها در حسابداری

در واقع برای اینکه تعریف دقیقی از ماهیت حساب در حسابداری داشته باشیم باید بگوییم که این ماهیت در واقع تعیین کننده رفتار خاص می باشد. با افزایش یا کاهش موجودی مالی یک حساب مشخص می شود که ان حساب در قسمت راست یا چپ جدول قرار خواهد گرفت. اگر می خواهید ماهیت حساب خا در حسابداری را به صورت دقیق و با جزئیات یاد بگیرید ادامه مطلب را از دست ندهید. تا اینجا متوجه شدیم که بر اساس ماهیت حساب ها در جدول خاصی طبقه بندی می شود.

در معادلات حسابداری همواره دارایی های مالی موجود در سمت راست تحت عنوان سرمایه یا بدهکار نوشته خواهد شد. در سمت چپ جدول نیز بدهی ها نوشته می شود. نام دیگری که برای این حساب ها وجود دارد بدهکار و بستانکار می باشد. حساب های سمت راست جدول را می توان بدهکار و حساب های سمت چپ جدول را بستانکار نامید. در حسابداری یک معادله کلی وجود دارد که تمامی فعالیت ها بر این معادله تاثیر خواهند گذاشت. با توجه به ماهیت هر حساب فرایند کاهش یا افزایش اعمال خواهد شد.

برای مثال اگر حساب در دسته بندی حساب های بدهکار قرار گرفته با افزایش دارایی نیز در همان قسمت ثبت خواهد شد. با توجه به این موضوع متوجه می شویم که افزایش سرمایه یا حساب در سمت راست جدول و در قسمت بدهکار اعمال می شود و کاهش ان در قسمت چپ جدول یا به به عبارتی دیگر بستانکار اعمال خواهد شد. برای ثبت کردن یک گزارش مالی به شیوه ماهرانه در ابتدا یک حسابدار باید با ماهیت حساب اشنایی کاملی داشته باشد. می توان به صورت کلی ذکر کرد که ماهیت حساب ها در حسابداری به چهار دسته کلی تقسیم می شود که در ادامه هر یک از این چهار دسته بندی به شکل دقیق توضیح داده خواهد شد.

ماهیت بدهکار در حسابداری

اولین دسته ای که قصد داریم در این مقاله مورد بررسی قرار دهیم ماهیت بدهکار در حسابداری است. حسابی که به عنوان گیرنده شناخته می شود تحت عنوان بدهکار نام گذاری شده است. که این ماهیت بدهکار در حسابداری خودش شامل چند دسته بندی مجزا است. مثلا موجودی نقد در بانک یکی از مواردی است که جز ماهیت بدهکار در حسابداری محسوب می شود.

یک سری دارایی های ثابت نیز وجود دارد که این داراهای ثابت نیز در این دسته بندی واقع می شود. این دسته از ماهیت حساب که تحت عنوان ماهیت بدهکار در حسابداری شناخته می شود یکی از پر کاربرد ترین و اصلی ترین انواع ماهیت حساب در حسابداری محسوب می شود.

ماهیت بستانکار در حسابداری

یکی دیگر از دسته هایی که می توان نام برد ماهیت بستانکار در حسابداری می باشد. این دسته بندی جز دست ارزش دهنده نیز در نظر گرفته می شود. حساب های که در دسته بندی ماهیت بستانکار در حسابداری قرار می گیرند شامل تسهیلات سود انباشته فروش درامد و حساب های پرداختی هستند.

یک سری از معاملات در حسابداری وجود دارد که دو طرفه است و این ماهیت بستانکار در قسمت چپ جدول حسابداری نوشته و حاسبه می شود. همه حسابداران گرامی باید ماهیت حساب در حسابداری را به خوبی یاد بگیرند تا بتوانند معاملات پر سودی را به انجام برسانند. همانند ماهیت بدهکار در حسابداری که یکی از ارکان بسیار مهم است ماهیت بستانکار در بدهکاری نیز مهم ضروری و بسیار پر کاربرد تلقی می شود.

ماهیت خنثی در حسابداری

یکی دیگر از ماهیت های موجود در حساب ها ماهیت خنثی در حسابداری می باشد. در صورت های مالی حساب هایی که تحت عنوان بستانکار یا بدهکار می باشند به صورت دقیق محاسبه خواهند شد. اما تفاوتی که حساب خنثی دارد این است که در حسابداری به محاسبه این حساب پرداخته نمی شود. یعنی این حساب خنثی در هیچ قسمتی از جدول که ذکر شد نوشته نخواهد شد. حتی در گزارش های مالی که به صورت مرتب جمع اوری می شود نیز خبری از حساب های خنثی در حسابداری نمی باشد. در واقع حساب های خنثی برای داده های اماری مورد استفاده قرار می گیرد و کاربرد دیگری برای ان ذکر نشده است. در حساب های دریافتی یا در حساب های پرداختی این حساب خنثی به صورت یکسان قرار می گیرد.

ماهیت دو گانه بدهکار و بستانکار

اما رسیدیم به ماهیت دو گانه. ماهیت دو گانه یکی از انواع ماهیت ها در حسابداری است. تفاوت این نوع حساب با سایر حساب های موجود در این است که این حساب در دو طرف معادله قابل ذکر است. اگر بخواهیم برای اشنایی بهتر شما با ماهیت حساب دو گانه بدهکار و بستانکار موردی را نام ببریم باید به حساب جاری شرکا اشاره ای داشته باشیم. حساب جاری شرکا در دسته بندی حساب های دو گانه قرار می گیرد و بسیار کاربردی تلقی می شود. در پایان این قسمت شما را با چهار دسته از حساب ها اشنا کردیم. الان دیگر تا حدودی با ماهیت حساب ها در حسابداری اشنایی دارید و می توانید در ادامه مطلب به موارد پیشرفته تر و کاربردی تری نیز دسترسی پیدا کنید. توصیه می کنیم که برای بررسی مسایل مرتبط با حسابداری اطلاعات مفیدی را که در سایت کاوش گویا ارقام وجود دارد را از دست ندهید.

شناخت انواع حساب برای درک بهتر ماهیت های مختلف حساب در حسابداری

دسته بندی حساب ها در علم حسابداری از منظر اینکه انتقال پیدا کنند یا انتقال پیدا نکنند بررسی می شود. برای اینکه بهتر بتوانید ماهیت حساب ها در حسابداری را دریابید بهتر است که ابتدا انواع حساب ها را بشناسید. سه دسته بندی کلی برای حساب ها در حسابداری شرح داده شده است. حساب موقت اولین مورد از انواع حساب ها میباشد که خدمتتان توضیح خواهیم داد.

حساب های موقت یا به عبارتی حساب های سود و زیان حساب هایی هستند که بعد از به پایان رسیدن یک دور مالی بسته می شوند و دیگر به دوره مالیاتی بعد قابل انتقال نخواهند بود. برخی از این حساب های موقت در تغییر سرمایه نیز نقش دارند. اگر بخواهید انواع حساب های موقت را بهتر بشناسید لازم است که چند نمونه از ان را برای شما ذکر کنیم. هزینه های مستقیم برای خرید از جمله حساب های موقت در نظر گرقته می شود. این قبیل هزینه ها در پایان دوره مالیاتی کاملا تمام می شوند و دیگر چیزی قابل انتقال نخواهد بود.

حساب های دائمی

یکی دیگر از حساب هایی که در حسابداری وجود دارد حساب های دائمی یا حساب های ترازنامه ای هستند. همان طور که نامشان مشخص است دایمی بود و در یک دوره مالیاتی قابل انتقال خواهند بود. حساب هایی که نقدا در بانک موجود می باشد از جمله حساب های دایمی یا ترازنامه ای محسوب می شود.

حساب مختلط

در واقع حساب مختلط هر دو حساب دایمی و موقتی را شامل می شود و می توان ان را ترکیبی از این دو حساب دانست. این حساب ها در هنگام پایان یافتن یک دوره مالیاتی محاسبه می شوند و سود و زیان حاصل از ان ها قابل انتقال خواهد بود. از جمله حساب مختلط می توان پیش پرداخت هزینه را نام برد. البته تنها پیش پرداخت هزینه در دسته بندی حساب مختلط قرار نمی گیرد و ما حساب های دیگری از جمله پیش دریافت درامد را نیز از جمله حساب های مختلط در نظر می گیریم.

رایج ترین ماهیت حساب ها در حسابداری

بر اساس نوع حساب طبیعتا ماهیت حساب ها نیز تغییر خواهد کرد. شناخت ماهیت حساب ممکن است که در ابتدا کار دشواری باشد. اما با مطالب مفید جمع اوری شده در سایت کاوش گویا ارقام شما به سهولت می توانید این مفاهیم را اموزش ببینید. فقط کافی است که مطالب ارایه شده راجع به ماهیت حساب و معرفی انواع حساب را با دقت کافی مطالعه فرمایید.

از رایج ترین ماهیت ها می توان ماهیت فروش در حسابداری را ذکر کرد. موسسات و شرکت های بازرگانی با فروش کالاهای مورد نظر خود درامدی را به دست خواهند اورد که این درامدی که از فروش محصولات به دست امده در حساب فروش کالا به ثبت می رسد. در واقع این نوعی ماهیت بستانکار در نظر گرفته می شود.

ماهیت پیش پرداخت در حسابداری از دیگر ماهیت های رایج به شمار می رود که لازم است ان را بشناسید. گاهی برای انجام کاری هزینه ها از پیش به صورت یکجا پرداخت می شود مثلا فکر کنید که دفتری اجاره کرده اید و پیش برداخت ان را در ابتدا به صورت کامل پرداخت کرده اید. در این صورت ماهیت پیش پرداخت به حساب شما تعلق خواهد گرفت. ماهیت پیش پرداخت در بدهکاری به عبارتی ماهیت بدهکار است.

ماهیت درآمد در حسابداری

درآمد ان سرمایه ای است که شما از فروش یک کالا به دست اورده اید. این سرمایه حاصل شده همیشه در دسته بستانکار قرار می گیرد. در کنار ماهیت درآمد در حسابداری لازم است که ماهیت خرید در حسابداری را بشناسید. برای خرید یک کالا باید مبلغی پرداخت شود که این حساب تحت عنوان ماهیت خرید حسابداری نام گذاری شده است. با خرید یک کالا شما بدهکار می شوید پس بر این اساس این حساب در دسته ماهیت های بدهکار قرار خواهد گرفت. در این قسمت شما را با متداول ترین حساب های موجود در حسابداری اشنا کردیم.

ماهیت شناسی در حسابداری

برای اینکه این مفهوم ماهیت حساب ها در حسابداری بهتر در ذهنتان جا بیفتد قصد داریم تا در این قسمت توضیحات تکمیلی راجع به ماهیت شناسی را خدمتتان توضیح دهیم. در حسابداری ما دارایی داریم و سرمایه. به زبان بسیار ساده جدولی در حسابداری وجود دارد که سمت راست این جدول به دارایی ها اختصاص پیدا کرده است و سمت چپ این جدول به سرمایه های موجود اختصاص دارد.

بر طبق همین جدول است که معادله حسابداری برای هر حساب به صورت دقیق تعریف می شود. پس اگر جدولی در اختیار شما قرار دادند در ابتدا بدانید که سرمایه های شما در سمت چپ این جدول قرار گرفته است و قسمت راست دارایی می باشد. هر یک از ماهیت های حساب دارای ویژگ های منحصر به فردی هستند که ان ها را از هم متمایز می کند. ماهیت های دیگری نیز مطرح است اما در این مقاله به مهم ترین و اصلی ترین ان پرداخته شده است.

برای مثال حساب بانک و صندوق حساب های گردان و … از جمله ماهیت های موجود هستند که در صورت یادگیری اصول کلی و اصلی به راحتی می توانید ماهیت این حساب ها را نیز تشخیص داده و به بررسی ان بپردازید. پس به صورت کلی اگر بخواهیم یک دسته بندی از ماهیت حساب مطرح کنیم باید به ماهیت بستانکار بدهکار خنثی و دو گانه اشاره داشته باشیم.

نتیجه گیری

در علم حسابداری تشخیص ماهیت حساب ها در حسابداری بسیار حایز اهمیت است. به همین دلیل این مقاله را صرف توضیح ماهیت حساب و انواع حساب کردیم تا شما اشنایی کاملی با ماهیت حساب داشته باشید. با شناخت دقیق ماهیت حساب کار برای شما بسیار اسان خواهد شد. در ابتدا ممکن است تشخیص ماهیت هر حساب برای شما عزیزان دشوار باشد اما با توضیحات درج شده در سایت کاوش گویا ارقام این مسئله برای شما راحت خواهد شد.

امیدواریم که با مطالعه موارد ذکر شده به درک صحیحی از ماهیت حساب رسیده باشید و بتوانید به صورت عملی ان را پیاده سازی کنید. در صورتی که سوال یا ابهامی در ذهن شما ایجاد شده است ان را با کارشناسان مجموعه در میان بگذارید کارشناسان ما در اسرع وقت به سولاتتان پاسخ خواهند داد. پشتیبانان سایت به صورت بیست و چهار ساعته در خدمت شما هستند تا در صورت ابهام کمک تان کنند. ابتدا مطالب را با دقت مطالعه فرمایید و برای یادگیری بهتر مفاهیم و عملکرد صحیح چندین بار تکرار و تمرین کنید تا مطالب ماهیت حساب در حسابداری و شناخت انواع حساب ها در ذهنتان به خوبی جا بیفتد.