تمامی دولت ها در سطح جهان اقدامات تنبیهی متعدد و متنوعی را در مورد کسانی که تکالیف مالیاتی خود را انجام نمی دهند و یا به عبارتی فرار مالیاتی دارند، وضع می کنند. مهمترین توجیه در این زمینه آن است که عدم پرداخت سهم دولت توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که با وجود استفاده از منابع یک کشور ، از پرداخت سهم خود در مسیر آبادانی و توسعه کشور در قالب تکالیف مالیاتی سر باز می زنند ، مشکلات بسیاری را از منظر تامین نقدینگی لازم برای اداره سازمان ها و شرکت هایی که در ازای خدمات متنوع خود به جامعه، به طور مستقیم مبلغی دریافت نمی کنند و یا آنچه دریافت می کنند رقمی ناچیز است، بوجود می آورد.
در این مقاله سعی کرده ایم به برخی جرایم مالیاتی ناشی از عدم اجرای تکالیف مالیات بر ارزش افزورده بپردازیم:
در این گفتار به سه نمونه از جرایم سنگین مالیاتی به شرح زیر اشاره می کنیم
1. جرایم عدم ارسال اظهارنامه توسط مودیان
2. جرایم ماده ۲۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده
3. جرایم ماده ۲۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده
جرایم عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی توسط مودیان
چنانچه مودیان در تاریخ های مشخص شده اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نکنند، علاوه بر محروم شدن از بخشودگی و معافیت های مالیاتی، اشخاص حقوقی متحمل جریمه برابر با 30% مالیات آنها و اشخاص حقیقی متحمل جریمه ای برابر با 10% مالیات متعلق به آنها می شوند.
بر اساس ماده 226 قانون مالیات مستقیم چنانچه مودی اظهار نامه را در تاریخ مشخص شده ارائه دهد، اگر ترازنامه یا اظهارنامه یا صورتحساب سود و زیان نیاز به اصلاح داشته باشد، می تواند تا مدت 30 روز پس از تاریخ پایان اظهارنامه، آن ها را اصلاح کند و به کارشناسان پرونده در اداره امور مالیاتی تحویل دهد.
جرایم ماده ۲۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده
براساس ماده ۲۲ قانون مالیات چنانچه مودیان مالیاتی در تاریخ مشخص شده اقدام به اجرای تکالیف اعلام شده ننمایند، تخلف شناخته می شود که در صورت تخلف از این مقررات علاوه بر پرداخت مالیات و جریمه تاخیر آن، مشمول جریمه ای دیگر نیز می شوند که عبارتند از :
• چنانچه در مهلت مشخص شده ثبت نام نکنند، معادل 75% مالیات متعلقه جریمه می شوند.
• چنانچه صورتحساب خود را ارسال نکنند، معادل یک برابر مالیات متعلقه جریمه به آن ها تعلق می گیرد.
• اگر در صورت حساب مبلغ صحیح را وارد نکنند جریمه ای معادل یک برابر مابه التفاوت مالیات متعلقه به آن ها تعلق می گیرد.
• چنانچه اطلاعات مربوط به صورت حساب را به درستی و مانند نمونه اعلام شده، وارد و تکمیل نکنند، جریمه ای معادل 25% مالیات متعلقه به آن ها تعلق می گیرد.
• اگر اظهارنامه را در در تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد نیز ارائه ندهد، 50% از مبلغ مالیات به او جریمه تعلق می گیرد.
• اگر در تاریخ مشخص شده، اسناد و مدارک و دفاتر قانونی را ارائه ندهد معادل 25% مالیات متعلقه، جریمه می شود.
جرایم ماده ۲۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده
طبق ماده۲۳ قانون مالیات، چنانچه مودیان در تاریخ های مشخص شده اقدام به پرداخت مالیات متعلقه نکنند، به موجب این قانون جریمه ای معادل 2% در ماه نسبت به پرداخت نکردن مالیات و مدت تاخیر به آن ها محاسبه می شود و دریافت می گردد. در واقع موضوع ماده ۲۳ قانون مربوط به مالیات و عوارض دوره بعد از کم کردن مالیات و عوارض پرداختی می باشد و چنانچه زمان تاخیر در پرداخت مالیات از یک ماه کمتر باشد، مالیات برای همون مدت نیز محاسبه و دریافت می شود.
نحوه محاسبه جرایم مالیاتی
در خصوص نحوه محاسبه جرایم مالیاتی موارد زیر را از نظر می گذرانیم:
• طبق بخشنامه 7821، اگر مودی مطابق ماده 22 قانون مشمول جریمه عدم ثبت نام شود، لذا دیگر جریمه عدم ارائه اظهارنامه در تاریخ ثبت نام یا شناسایی، به او تعلق نمی گیرد.
• طبق بخشنامه 7821، چنانچه مودی صورتحساب خود را ارائه نداد و مطابق ماده 22 معادل یک برابر مالیات و عوارض جریمه شد، لذا دیگر جرایم بندهای دیگر که معادل 25% مالیات بود به او تعلق نمی گیرد.
• طبق بخشنامه چنانچه با ارزیابی و بررسی های لازم درستی و واقعی بودن معامله تایید شد، وجود نقص در اطلاعات صورت حساب مانند درست وارد نکردن کد پستی و از این قبیل، باعث عدم پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان نمی شود.
• طبق نامه مدیر کل دفتر رسیدگی، چنانچه درستی و اصالت معامله تایید شود، مبالغی که به وسیله خریدار به عنوان اعتبار قانونی پرداخت می شود قابل قبول خواهد بود و کوتاهی کردن فروشنده در ثبت معادلات فصلی، درج کد اقتصادی یا عدم ارائه اظهارنامه، باعث عدم اعتبار خریدار در نظام مالیات بر ارزش افزوده نمی شود.
سخن پایانی
همانطور که اشاره نمودیم سنگین ترین جرایم مالیاتی به نظام مالیات بر ارزش افزوده تعلق می گیرد که در صورت کوتاهی هر یک از مودیان نسبت به پرداخت به موقع آن، علاوه بر مالیات و عوارضی که به آنان تعلق می گیرد، جریمه های سنگینی نیز مشمول آنان می گردد. از این رو توصیه موکد آن است که بنگاه های اقتصادی و شرکت ها مالیات خود را به طور کامل و در زمان هایی که از سوی سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می گردد پرداخت کنند تا متحمل هزینه های گزاف ناشی از اعمال جریمه های سنگین نگردند.
