نحوه استفاده از حسابداری مالیاتی به منظور کاهش مالیات

به طور کلی امور حسابداری در غالب کشورهای جهان و از جمله ایران به دو حوزه حسابداری مالیاتی و حسابداری عمومی تقسیم می شود. منظور از حسابداری مالیاتی مجموعه اقداماتی است که اشخاص حقوقی و حقیقی در اجرای قوانین و ضوابط موجود در هر کشور ملزم به انجام آن و ارایه مستندات مربوطه به حوزه های مالیاتی در کشور متبوع می باشند.

همچنین حسابداری عمومی برخلاف حسابداری مالیاتی که صرفا بر روی اسناد مالی که در محاسبه میزان مالیات موثر است، متمرکز می باشد، عموما به ثبت و پردازش اسناد مالی و حسابداری (اعم از طرازنامه ها، صورت حساب های مالی و انواع فعالیت های حسابداری که با ثبت، تحلیل و پردازش عملکرد مالی شرکت ها) می پردازد.

اهمیت حسابداری مالیاتی

حسابداری مالیاتی به منظور محاسبه مالیاتی که اشخاص حقیقی و حقوقی می بایست پرداخت نمایند صورت می گیرد. هدف از انجام حسابداری مالیاتی نظارت بر وجوه نقدی و غیرنقدی در شرکت ها است.

برخی از حیطه های اصلی مرتبط با حسابداری مالیاتی  شامل موارد زیر است:

•    مالیات بر درآمد (ویژه کسب و کارها و کسبه)

•    مالیات مستقیم کارکنان (ویژه کارمندان، کارگران و …)

•    محاسبه قرائن و ضرایب مالیاتی بر اساس دستورالعمل‌های داخلی

•    پیگیری معافیت‌های مالیاتی

•    شناسایی راه‌کارهای دریافت تشویق‌های مالیاتی و پیشگیری از جریمه‌های مالیاتی

همانطور که می دانیم پرداخت مالیات یکی از راه‌های تامین بودجه عمومی دولت ها است. لذا برخورداری کشورها از سیستم مالیاتی دقیق کمک شایانی به اقتصاد کشور می‌کند. از این روست که همه شرکت‌ها و کسب و کارها برای انجام امور مالیاتی خود و یا اخذ مشاوره های تخصصی در حوزه مالیاتی برای تهیه اظهارنامه های مالیاتی به دانش کافی و یا بهره مندی از مشاورین متخصص در این زمینه نیاز دارند. 

در ادامه مروری خواهیم داشت به مهمترین وظایف یک حسابدار مالیاتی.

اهم وظایف حسابداران مالیاتی:

•    تشکیل پرونده مالیاتی

•     تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی

•     کدینگ و اصلاح حساب‌ها

•      تشکیل پرونده مالیات بر ارزش افزوده

•     ارائه راهکارهای مالیاتی

•    راهکار برای کاهش بدهی‌های مالیاتی

•    تنظیم لایحه دفاعی مالیاتی

•    دفاع از پرونده مالیاتی عملکرد و ارزش افزوده

•      تنظیم اظهارنامه‌ ارزش افزوده و گزارش‌های فصلی

•      تحریر دفاتر مالیاتی

اظهارنامه‌ مالیاتی چیست

اظهارنامه مالیاتی در حقیقت به فرم‌هایی اطلاق می گردد که  توسط سازمان امور مالیاتی طراحی و ارائه می‌شوند. طبق مفاد قانون تمامی افراد دارای کسب‌وکار، مشاغل و بنگاه‌های اقتصادی موظفند در دوره های زمانی معین که از آن به "سال مالیاتی" تعبیر می گردد، نسبت به تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی خود اقدام و در مواعد زمانی تعیین شده به ادارات مالیاتی تسلیم نمایند. در گذشته اظهارنامه‌ها به صورت دستی تیه و ارسال می‌شد؛ اما امروزه اظهارنامه‌های الکترونیکی با بکارگیری  نرم‌افزارهای مخصوص به سازمان امور مالیاتی ارسال می‌شود.

روش های پرداخت مالیات

پرداخت مالیات به ۲ روش انجام می‌شود : 

1.    در روش اول صاحبان مشاغل با تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی میزان سود و زیان کسب‌ و کار خود را مشخص کرده و متناسب با سودی که در اظهارنامه‌های خود مشخص کرده اند، مالیات دقابل پرداخت تعیین می‌شود.

2.    در روش دوم پرداخت مالیات به روش علی‌الراس محاسبه و تعیین می گردد. بدین معنا که  اگر مودیان مالی (کسانی که باید بدهی مالیاتی را بپردازند) به هر دلیلی اظهارنامه‌‌های مالیاتی را تنظیم نکنند‌ و یا اظهارنامه آنان مورد تایید سازمان مالیاتی نباشد، بازرسان اسناد و مدارک مالی شرکت را بررسی می‌کنند و با مشخص کردن سود و زیان سالانه، برای آن‌ها مالیات تعیین می‌کنند.

با توجه به آنچه بیان شد ، توصیه می شود مودیان مالی اظهارنامه مالیاتی خود را راسا تهیه و ارایه نمایند تا از تخفیف مالیاتی نیز برخوردار شوند. زیرا چنانچه مالیات به صورت علی‌الراس تعیین ‌شود، ممکن است شرکت ناگزیر به پرداخت مالیات بیشتری شود. 

ذکر این نکته نیز ضروری است که اشخاص حقوقی تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی، و اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه هر سال می‌توانند اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

تشکیل پرونده مالیات بر ارزش افزوده

طبق مفاد  قانون مالیات بر ارزش افزوده، همه شرکت‌ها باید برای ارسال پرونده مالیات بر ارزش افزوده خود اقدام کنند. 

برای این کار ابتدا لازم است بررسی نمایند که آیا محصول آن‌ها مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شود یا خیر؛ پس از آن اقدام به تشکیل پرونده مالیات و ثبت کد اقتصادی جدید نموده و در سایت اداره ارزش افزوده پیش ثبت‌نام می‌کنند.

توجه داشته باشید زمانی که وقتی اولین فاکتور فروش صادر شد، می بایست برای تشکیل پرونده مالیات بر ارزش افزوده اقدام نمایید. زیرا کسانی که مشمول تشکیل پرونده مالیات بر ارزش افزوده می‌شوند، اما اقدامی در ارتباط با آن انجام نداده و یا در اظهارنامه‌های آن‌ها اشکالی وجود داشته باشد مشمول جرائم مالیاتی می‌شوند.

راهکارهایی که حسابداری مالیاتی ارائه می دهد

برخی از راهکارهایی که در حوزه حسابداری مالیاتی به شما در پیشبرد اهداف شرکت با کمترین هزینه کمک می کند، اخذ مشاوره مالیاتی از متخصصین امر در زمینه های زیر است:

•    مشاوره مالیاتی درباره معافیت‌های مالیاتی قانونی

•    مشاوره در کلیه زمینه‌های مالیاتی و ارائه راهکارهای کاربردی

•    مشاوره برای پیگیری اعتراض‌های مالیاتی

•    مشاوره درباره تنظیم دفاتر قانونی طبق آیین‌نامه تحریر دفاتر برای جلوگیری از رد دفاتر

•    تحلیل سیستم‌های مالی و گردش امور جاری روزانه

‌    انجام امور مربوط به مالیات بر ارزش افزوده و گزارش‌های فصلی آن‌ها

•    ارائه پیشنهادات برای برطرف کردن امور و استانداردسازی سیستم‌های مالیاتی

•    مشاوره درباره تهیه اسناد و مدارک مالی برای جلوگیری از تشخیص مالیات به روش علی‌الراس

•    مشاوره درباره پرونده‌های مالیاتی افراد حقیقی و حقوقی و ارائه راهکارهای مناسب

•    مشاوره مالیاتی تخصصی به شعبه‌های شرکت‌های خارجی که در ایران هستند

چگونه بدهی‌ مالیاتی خود را کاهش دهیم

یکی دیگر از وظایف حسابداری مالیاتی ارائه راهکارهایی  برای کاهش بدهی‌های مالیاتی است.
برخی از این راهکارها عبارت‌اند از :

•    پرداخت به موقع مالیات برای گرفتن تخفیف مالیاتی

•    ارائه اسناد و مدارک معتبر و دقیق درباره هزینه‌های سازمان

•    ذکر رقم مالیات سال‌های گذشته در اظهارنامه

•    پیگیری قوانین مربوط برای معافیت مالیاتی

•    نگهداری همه فاکتورها

آماده سازی و تکمیل دفاتر مالیاتی

یکی دیگر از اقدامات مهم در حسابداری مالیاتی، آشنایی با نحوه آماده سازی دفاتر مالیاتی است. 
تحریر دفاتر مالیاتی شامل مراحل زیر است است :

1.    اقدامات ابتدایی و پیش از مرحله آماده سازی دفاتر شامل : نحوه تعدیلات سنواتی، محاسن ثبتی سود و زیان در سند بستن حساب‌های موقت، محاسبات و صدور سند حسابداری مربوط به عیدی و سنوات در پایان سال و غیره.

2.    اقداماتی که حین تدوین و نگارش دفاتر مالیاتی انجام می‌شود که از آن جمله می توان به ثبت همه رویداد‌های مالی طبق گزارش‌های سیستم است.

3.    اقداماتی که پس از تحریر دفاتر مالیاتی باید انجام شود. برنامه‌ریزی، کنترل روکش اسناد حسابداری قطعی شده با ضمائم و پیوست و ثبت و ضبط آن‌ها را در زونکن‌های شماره‌دار از جمله این موارد است.

در پایان باید اشاره کرد از آنجایی که این نوع از حسابداری با مفاد قانونی مختلف و جزئیات حقوقی گوناگون سروکار دارد،  علاوه بر دانش محاسباتی، نیازمند درک بسیار بالایی از قوانین مالیاتی برای انجام محاسبات تخصصی می باشد. شرکت های تخصصی فعال در این زمینه علاوه بر برخورداری از این دانش و تجربه ، به مدد استفاده از نرم افزارهای پیشرفته حسابداری، قادر به انجام تمامی مطالبات شما در این زمینه می باشند.

منبع: شرکت حسابداری کاوش گویا ارقام